Την εννοιολογική διαφορά που έχουν μεταξύ τους οι δύο παραπάνω διατυπώσεις, είχαν και οι ομιλίες του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου του κοινωφελούς Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και του πρωθυπουργού (και όχι προέδρου της κυβέρνησης, όπως αναφέρθηκε επανειλημμένα από τον συντονιστή της εκδήλωσης) Αλέξη Τσίπρα.

 

Αλλά αυτά στη συνέχεια. Αρχικά ας μιλήσουμε για την ίδια την εκδήλωση. Μία ώρα πριν την έναρξη ο κόσμος είχε ήδη αρχίσει να πυκνώνει στον περιβάλλοντα χώρο. Στην είσοδο του πάρκου μας υποδέχτηκαν παιδιά στην πρώτη εφηβεία με γαλάζια αντιανεμικά, που μοίραζαν προγράμματα. Έχοντας μία ξεχωριστή ευαισθησία στην παιδική εργασία και επειδή δεν μπορούσα να σκεφτώ έναν λόγο γιατί τα παιδιά αυτά θα έστεκαν τόσες ώρες έξω στον ήλιο και τον αέρα, ρώτησα από πού είναι και αν η συμμετοχή τους είναι εθελοντική. Μου απάντησαν ότι είναι από γυμνάσια της περιοχής και ναι, η συμμετοχή τους ήταν πράγματι εθελοντική. Μπορούμε, λοιπόν, να συμπεράνουμε με ασφάλεια ότι ήταν μια προσπάθεια των διοργανωτών να δείξουν ότι το έργο επιστρέφει στην κοινωνία, χρησιμοποιώντας την παιδική αθωότητα, γλυτώνοντας παράλληλα και τα χρήματα που θα έδιναν για ταξιθεσία, αν δεν υπήρχε αυτή η εθελοντική προσφορά παιδικής εργασίας.

 

Η εκδήλωση, λοιπόν, στην εντυπωσιακή αίθουσα της Λυρικής ξεκίνησε με την προβολή ενός βίντεο για το ίδιο το έργο με δηλώσεις όλων των εμπλεκομένων. Οι πρώην πρωθυπουργοί Γιώργος Παπανδρέου και Αντώνης Σαμαρά, οι διοικήσεις των συστεγαζόμενων οργανισμών, οι άνθρωποι του Ιδρύματος, ο αρχιτέκτονας Renzo Pianο, καθώς επίσης η ελληνική κατασκευαστική ομάδα και κάτοικοι της περιοχής, μίλησαν για τη σπουδαιότητα του έργου σε ένα βίντεο αισθητικής ολυμπιακών αγώνων, το οποίο επικεντρώνονταν στις αθλητικές χρήσεις του έργου και στη σύνδεση με την τοπική κοινωνία. Η ίδια στόχευση έγινε σαφής και αργότερα, στο καλλιτεχνικό κομμάτι της εκδήλωσης, όταν άνθρωποι με πατίνια έκαναν ένα χορευτικό υπό τους ήχους της εισαγωγής από τους Γάμους του Φίγκαρο του Μότσαρτ, εξαιρετικά παιγμένης από την ορχήστρα της ΕΡΤ, αλλά και το βίντεο που προβάλλονταν μαζί με τον αυτοσχεδιασμό του Γιώργου Κοντραφούρη στο πιάνο. Ακούσαμε επίσης την Νατάσσα Μποφίλιου να τραγουδάει -άσχημα- το Impossible Dream των Mitch Leigh και Joe Darion, που έγινε γνωστό με τη φωνή του Frank Sinatra και την «Αρχόντισσα» του Βασίλη Τσιτσάνη σε μία συγκινητική ερμηνεία του Αλκίνοου Ιωαννίδη τον οποίον συνόδευε ένα σύνολο προκλασσικής μουσικής. Στο highlight της βραδιάς, η διάσημη κορεάτισσα σοπράνο Sumi Jo, στη δύση της καριέρας της, ερμήνευσε την άρια Casta Diva από την όπερα Norma του Vincenzo Bellini, εμβληματικό κομμάτι από το ρεπερτόριο της Μαρίας Κάλλας, πάλι με την υποδειγματική συνοδεία της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ, υπό τη διεύθυνση του Τάσου Συμεωνίδη. Αν διαβάσουμε πίσω από τις γραμμές αυτών των μουσικών επιλογών, θα δούμε μία συγκεκριμένη αισθητική. Καλλιτεχνικές συνυπάρξεις με μόνο στόχο τον εντυπωσιασμό και όχι την πραγματική συνομιλία των διαφόρων ειδών, αλλά το κυριότερο μία μετάκληση ενός εντυπωσιακού, αλλά όχι πλέον ακμαίου, ονόματος του διεθνούς οπερατικού σταρ σύστεμ, η ερμηνεία της οποίας δεν στάθηκε στο ύψος της ορχήστρας. Της απαξιωμένης, απολυμένης εν μία νυκτί από την κυβέρνηση Σαμαρά και με μεγάλα προβλήματα δημόσιας ορχήστρας της ΕΡΤ. 

 

Τραγική ειρωνεία, αν σκεφτεί κανείς ότι λίγη ώρα πριν ο κ. Δρακόπουλος, σε μία κίνηση εκπληκτικής απρέπειας για μια μέρα γιορτής, διάβασε τυχαία tweets που έφταναν στο site του Ιδρύματος με τα οποία ο κόσμος τον εκλιπαρούσε να μην παραδώσει το έργο στο ελληνικό δημόσιο, γιατί κινδυνεύει να καταστραφεί. Πληρωμένη ήρθε η απάντηση από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος είπε χοντρικά ότι η δυσπιστία έχει προφανώς βάση, αλλά δεν είναι σωστό να καλλιεργούμε την εντύπωση ότι το δημόσιο είναι ανίκανο να αναλάβει την στήριξη ενός τέτοιου έργου, ενώ ανέφερε ότι έχουμε και περιπτώσεις ιδιωτών που εκμεταλλεύτηκαν τις κρατικές δομές, τις φέσωσαν με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ και τις παρέδωσαν στη συνέχεια πίσω στο κράτος με υπέρογκα χρέη, φωτογραφίζοντας σαφώς το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

 

Κατά τα άλλα, ο λόγος του κ. Δρακόπουλου δεν είχε εκπλήξεις. Εξήρε την σημαντική συνεισφορά του Ιδρύματος Νιάρχου στην κοινωνία με σημαντικές κινήσεις, όπως η δωρεά των ασθενοφόρων του ΕΚΑΒ και εξέφρασε, τελικά, την ελπίδα του ότι όλα θα πάνε καλά. Οι εκπλήξεις ήρθαν από την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα. Σε αντίθεση με την ρητορική των προκατόχων του αναφέρθηκε στην ανάγκη στήριξης της ελληνικής παραγωγής και αναφέρθηκε στην διεθνή ακτινοβολία του πολιτισμού ως κάτι που πρέπει να ξεκινάει ακριβώς από αυτή την παραγωγή, θέσεις που βρίσκονται σε πλήρη ταύτιση με τις δηλώσεις του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή της Λυρικής, Γιώργου Κουμεντάκη στις πρώτες του συνεντεύξεις με την ιδιότητά του αυτή. Τέλος μία δήλωση, που πρέπει να ικανοποίησε ηθικά όλους τους ανθρώπους της Λυρικής. Το έργο αυτό είναι ένα δώρο στη Λυρική, αλλά κι αυτή φέρνει μαζί της μία τεράστια προίκα. Την μακρόχρονη ιστορία της, την τόσο σημαντική για τον πολιτισμό αυτού του τόπου. Πρώτη φορά ακούστηκε κάτι τέτοιο από επίσημα χείλη και μόνο ως καλό οιωνό μπορούμε να το δούμε. Ειδικά ως προς την πρόθεση της κυβέρνησης να βοηθήσει τη Λυρική να διατηρήσει την αυτοτέλεια και τον χαρακτήρα της. Περιμένουμε να δούμε και απτά δείγματα, κυρίως υλικά, που να στηρίζουν αυτές τις δηλώσεις.

 

Ας είμαστε ρεαλιστές. Οι προκλήσεις τώρα ξεκινούν. Ο λόγος του κ. Δρακόπουλου δεν ήταν μία αβλεψία, μία αγένεια, αλλά μια στοχευμένη ρητορική. Το κακό δημόσιο θα καταστρέψει το διαμάντι που του παραδίδουμε. Αν το συνδυάσουμε με διάφορα δημοσιεύματα στο ίδιο ύφος, αλλά και τη διάταξη του νόμου, που λέει ότι, αν το Ίδρυμα δεν μείνει ικανοποιημένο από τη χρήση του δημοσίου, μπορεί να ζητήσει πίσω τα χρήματα που διέθεσε, θα καταλάβουμε ότι επιχειρείται να ασκηθεί πίεση από την πλευρά του Ιδρύματος, ώστε να εκπληρώσει τους στόχους του, όποιοι κι αν είναι αυτοί. Η συνέχεια θα δείξει. Γι'αυτό είναι πολύ σημαντική η συνεργασία ανάμεσα στους τρεις οργανισμούς. Με απόλυτη διαφάνεια και, κυρίως, με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον.

Μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου θα γνωρίζουμε την σύνθεση του Δ.Σ. της δημόσιας, πλέον Α.Ε. «Κέντρο Πολιτισμού-Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος». Από εκεί και μετά αρχίζει μία νέα περίοδος συνεργασίας και διαπραγματεύσεων ώστε να καταρτιστεί ένα στρατηγικό πλάνο, το οποίο θα εγγυάται την αυτοτέλεια των οργανισμών, αλλά και την οικονομική τους επιβίωση στο ζοφερό οικονομικό περιβάλλον της χρεοκοπημένης χώρας μας.