Του Θανάση Γεωργακόπουλου

 

Το κυριότερο που μας κάνει να μιλάμε για «χαμένη ευκαιρία» είναι πως το θεσμικό πλαίσιο που –εξ ανάγκης- εισήχθη (ν.4173), στηριζόταν στις επεξεργασίες της επιτροπής Αλιβιζάτου επί υπουργίας Μόσιαλου και ήταν το πιο προωθημένο που υπήρξε ποτέ στη χώρα μας όσον αφορά τη δημόσια ραδιοτηλεόραση. Αντίστοιχα προωθημένα –παρά τα όποια επιμέρους προβλήματα- ήταν όλα τα βασικά της κείμενα: Καταστατικό, Κανονισμός, Οργανόγραμμα, Στρατηγικό σχέδιο, Κώδικες δεοντολογίας κ.ο.κ.. Οι προκηρύξεις για τις προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ, παρά τα προβλήματα σε επίπεδο ζητούμενων προσόντων, ήταν, επίσης, προωθημένες και πρότυπες όσον αφορά τις διαδικασίες και τους όρους διασφάλισης της αξιοπιστίας τους. Το ίδιο ίσχυε και σε σχέση με τις προσκλήσεις ενδιαφέροντος για τις παραγωγές και τις διαδικασίας κρίσης και επιλογής του τηλεοπτικού προγράμματος, με απολύτως διαφανείς διαδικασίες και παρά τον ιδιαίτερα ασφυκτικό χρόνο. Πρωτοποριακές για τα ελληνικά δεδομένα ήταν και οι επεξεργασίες και προσπάθειες εισόδου της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στην εποχή των «new media». 

 

α. Οι 2000 που δεν... ήρθαν

Η δέσμευση της τελευταίας συνάντησης των πολιτικών αρχηγών, η οποία ανελήφθη μετά και τη σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ήταν για παραμονή 2.000 εργαζομένων της ΕΡΤ,  κατά το στάδιο του «μεταβατικού φορέα». 

Αν η δέσμευση είχε υλοποιηθεί θα ήταν πολύ εύκολο στο μεταβατικό διάστημα να λειτουργήσουν όλα τα «προϊόντα» της ΕΡΤ, ακόμα και εκείνα που είχαν τη μικρότερη αξία ή δεν χρειάζονταν. 

Η δέσμευση εκείνη, όμως, δεν υλοποιήθηκε επειδή:

- Είχε, ήδη, αποχωρήσει από την κυβέρνηση η ΔΗΜΑΡ. 

- Η πρόταση εκείνη συνάντησε τη λυσσαλέα αντίδραση της ΠΟΣΠΕΡΤ και των συνδικαλιστών του ΣΥΡΙΖΑ, του αριστερισμού και του «ψεκασμού» σ’ επίπεδο δημοσιογράφων. 

- Οι κυβερνητικοί χειρισμοί που ακολούθησαν, αντί να επικεντρωθούν στην υλοποίηση της δέσμευσης, προχώρησαν σε ανοιχτές προκηρύξεις για το προσωπικό του μεταβατικού φορέα..

 

β. Οι «μοιραίοι άνθρωποι» 

Η κατάσταση που επικράτησε μετά το «μαύρο»  και καθόλο το μεταβατικό διάστημα ήταν χαοτική. 

Το χάος σ’ εκείνη τη φάση δεν μπορούσε να «τιθασευθεί» άνωθεν. Η τύχη του μεταβατικού φορέα και της ΝΕΡΙΤ, μέσα στο χάος και την απόσυρση, εξαρτιόταν, σχεδόν, αποκλειστικά από τους ανθρώπους που είχαν τη σχετική ευθύνη και από όσους/ες βρίσκονταν μέσα στο φορέα-πρόβλημα. 

Δυστυχώς σ’ αυτό ακριβώς το σημείο που κρινόταν η τύχη του ατύχησε και ο μεταβατικός και ο νέος φορέας, καθώς σε «ισχυρό άνδρα» αναδείχθηκε ο κ. Β. Θωμόπουλος. Στην αρχή ως επικεφαλής των τηλεοπτικών ειδήσεων, στη συνέχεια της τηλεόρασης συνολικά και, τέλος, σε οιωνεί πρόεδρο της εταιρίας, με την αναβάθμισή του σε Γενικό Διευθυντή Περιεχομένου. 

Ο Β. Θωμόπουλος κατόρθωσε να σύρει στην απαξίωση το σύνολο της ΝΕΡΙΤ, καθώς όλα επισκιάσθηκαν από την πολιτεία του στο τηλεοπτικό της σκέλος: ειδήσεις και ενημέρωση αδιάφορη και –ιδιαίτερα σε δεύτερη φάση- απροκάλυπτα φιλοκυβερνητική (αποκορύφωμα το κόψιμο της ομιλίας Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη και η προεκλογική συνέντευξη Σαμαρά), αδυναμία ουσιαστικής ενασχόλησης με το πρόγραμμα αλλά παρ’ όλα αυτά ανάληψη και εμμονή στη σχετική ευθύνη, επιλογές προσώπων στη λογική «μικρομεσαίων» ιδιωτικών καναλιών, αντίδραση για οτιδήποτε προερχόταν ή θύμιζε την ΕΡΤ, μπλοκάρισμα των συνολικών λειτουργιών της εταιρίας και ιδιαίτερα όσων τομέων δεν ήλεγχε (π.χ. ραδιοφωνία), συγκεντρωτική και αυταρχική (προς τους υφισταμένους) λειτουργία κ.ο.κ. 

 

Το άλλο μοιραίο πρόσωπο για τη ΝΕΡΙΤ ήταν ο Γ. Προκοπάκης, ο οποίος, ενώ ξεκίνησε ελπιδοφόρα, έκανε στροφή 180 μοιρών και στο δεύτερο μισό της θητείας του ως Διευθύνοντος Συμβούλου «σφιχταγγαλιάστηκε» με τον Β. Θωμόπουλο, αποστασιοποιήθηκε και επιτέθηκε στα άλλα δύο εκτελεστικά μέλη του Δ.Σ., την Κ. Ευαγγελάκου και το Θ. Καρούνο, με τα οποία έως τότε λειτουργούσε σαν «τρόϊκα». 

 

γ. η «σαμαρική» επανάκαμψη

Μετά τις ευρωεκλογές, στο πλαίσιο της ευρύτερης λαϊκιστικής στροφής του κ. Σαμαρά, από τη μια ανέλαβε την αρμοδιότητα εποπτείας της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης η Σ. Βούλτεψη κι από την άλλη, ενόψει των επικείμενων πολιτικών εξελίξεων, φαίνεται πως αποφασίσθηκε να ενισχυθεί η «παρεμβατικότητα» και ο έλεγχος της ΝΕΡΙΤ. 

Το πρώτο χτύπημα ήρθε με την τροπολογία του Αυγούστου με την οποία άλλαξε ο τρόπος επιλογής του Εποπτικού Συμβουλίου της, το οποίο σύμφωνα με τον ιδρυτικό της νόμο της ΝΕΡΙΤ ήταν ο θεσμός και η δικλείδα ασφαλείας για την ανεξαρτησία της. 

Το επόμενο χτύπημα δεν άργησε. Ο Β. Θωμόπουλος, με βάση τη σχέση του με παλαιοκομματικά πελατειακά δίκτυα απέκτησε «αρμοδιότητα επικοινωνίας» με τη νέα αρμόδια υπουργό κ. Βούλτεψη. Η επικοινωνία αυτή οδήγησε στο κόψιμο της ομιλίας Τσίπρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Η απροκάλυπτα λογοκριτική επιλογή είχε ως αποτέλεσμα την παραίτηση του προέδρου του ΔΣ της ΝΕΡΙΤ Α. Μακρυδημήτρη και του αναπληρωτή του Ρ. Μορώνη, με καταγγελίες για πολιτική παρέμβαση και το ρόλο Βούλτεψη και. Θωμόπουλου. 

Το νέο κρούσμα με τη γελοία συνέντευξη Σαμαρά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ήρθε απλώς να επιβεβαιώσει το πλειοψηφικό συμπέρασμα της κοινής γνώμης για την ασφυκτικά ελεγχόμενη τηλεοπτική ενημέρωση της ΝΕΡΙΤ.

Συμπέρασμα που απέκτησε κωμικοτραγικές διαστάσεις τη μετεκλογική περίοδο, όταν στο πλαίσιο ενός γνήσιου και απροκάλυπτου χαμαιλεοντισμού η τηλεοπτική ενημέρωση της ΝΕΡΙΤ έγινε πιο συριζική κι απ’ αυτή της ert open, πριν καν υπάρξει οποιαδήποτε διοικητική ή διευθυντική αλλαγή.