Ακολουθήστε μας στο Google news

Ο Μανόλης Ανδρουλιδάκης μιλάει στο e-tetRadio.

Συνέντευξη στον Παναγιώτη Χαραλαμπάκη

Η παράσταση που ετοίμασε (απόψε, Τετάρτη 6 Μαρτίου, στη «Σφίγγα») με τον ερμηνευτή Δημήτρη Κανέλλο για τον Άλκη Αλκαίο ήταν μόνο η αφορμή για να ζητήσω από τον συνθέτη και κιθαριστή Μανόλη Ανδρουλιδάκη να κάνουμε αυτή τη συνέντευξη. Δεν θα πω πως ήξερα αρκετά πράγματα για την πορεία του, αλλά κάτι μου έλεγε πως θα έπρεπε να αρπάξω την ευκαιρία και να τον γνωρίσω. Το πραγματικά ενδιαφέρον για μένα τουλάχιστον -και ελπίζω να αποτυπώνεται και στο «χαρτί»- είναι το πως εξελίσσεται μια κουβέντα μεταξύ δύο ανθρώπων που στην πορεία της συζήτησης αισθάνονται πως έχουν κοινό τόπο.

Όπως αντιλαμβάνεστε κ. Ανδρουλιδάκη η βασική αφορμή για αυτή τη συνέντευξη είναι το αφιέρωμα το οποίο παρουσιάζετε απόψε στον Άλκη Αλκαίο. Πείτε μου δυο λόγια γι’ αυτό. Πως προέκυψε;
Με τον Δημήτρη Κανέλλο και τον Τάσο Αθανασιά, με τους οποίους ετοιμάσαμε αυτό το αφιέρωμα, μας συνδέει μια αγάπη για το καλό ελληνικό τραγούδι, μέρος του οποίο φυσικά είναι και ο Άλκης Αλκαίος. Στην πορεία ανακαλύπτοντας και κάποια άλλα τραγούδια που δεν είναι ευρέως γνωστά αποφασίσαμε να κάνουμε αυτή την παράσταση. Να σας πω βέβαια ότι πριν δύο χρόνια είχα συμμετάσχει και σε μια παραγωγή που είχαν κάνει τα μουσικά σύνολα του πανεπιστημίου Θεσσαλίας που ήταν αφιερωμένη στον Άλκη Αλκαίο. Οπότε όπως καταλαβαίνετε υπήρχε ένα υπόβαθρο.

Η παράσταση καλύπτεται ερμηνευτικά μόνο απ’ τον Δημήτρη Κανέλλο ή θα υπάρχουν και κάποιες συμμετοχές;
Η παράσταση καλύπτεται από εμένα και τον Δημήτρη Κανέλλο και, αν και είχαμε πει να υπάρχουν και κάποιες συμμετοχές, τελικά αισθανθήκαμε ότι το πράγμα λειτουργούσε καλύτερα έτσι, οπότε για την ώρα δεν θα υπάρξουν κάποιες συμμετοχές. Ενδεχομένως στο μέλλον να υπάρξουν.

Η επιλογή των τραγουδιών με ποια κριτήρια έγινε;
Αρχικά σε κάθε παράσταση πρέπει να υπάρχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποικιλία, ώστε να είναι το δείγμα αντιπροσωπευτικό του έργου. Και σαφώς δεν μπορούν να λείπουν τα μεγάλα τραγούδια του Αλκαίου. Από κει και πέρα κάποια τραγούδια τα πρότεινα εγώ, όπως ας πούμε το «Πλανόδιο Τσίρκο» και κάποια άλλα ήταν πρόταση του Δημήτρη.

Γνωρίζατε τον Άλκη Αλκαίο;
Όχι, προσωπικά όχι. Όπως γνωρίζετε οι φίλοι του ήταν λίγοι και εκλεκτοί, Εγώ έχω τη χαρά να γνωρίζω κάποιους ανθρώπους οι οποίοι ήταν πραγματικά πολύ κοντά σ’ αυτόν.

Αισθάνομαι πως είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι το όνομα ενός ποιητή είναι το ίδιο πόλος έλξης για τον κόσμο, κάτι που αισθάνομαι ότι δεν συνέβαινε πάντα.
Είναι πολύ θετικό, αλλά νομίζω πως λίγο πολύ πάντα γίνονταν αφιερώματα. Ενδεχομένως στον Άλκη Αλκαίο να μην γίνονταν με τόσο μεγάλη συχνότητα.

Ναι, διότι ο ίδιος προτίμησε να μείνει πολύ πίσω απ’ τα τραγούδια του...
Βασικά έβαζε το λόγο του μπροστά και όχι τον ίδιο του τον εαυτό, σε αντίθεση με άλλους που επειδή δεν έχουν να παρουσιάσουν πάρα πολύ έργο, προσπαθούν να είναι συνέχεια στα ΜΜΕ.

Δεν ξέρω αν ήταν και ένας απ’ τους λόγους για τους οποίους επιλέξατε το συγκεκριμένο άνθρωπο, αλλά για μένα αντιπροσωπεύει μια περίπτωση πραγματικού καλλιτέχνη, λίγο διαφορετικού απ’ το συνηθισμένο, αλλά είναι απ’ τους ανθρωπους που κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι έγραφε γιατί το είχε και ο ίδιος ανάγκη και σίγουρα όχι μόνο για βιοπορισμό.
Ναι σίγουρα αυτά είναι στοιχεία που ενισχύουν την εικόνα του ανθρώπου, αλλά δίνουν μια άλλη υπόσταση και στον ίδιο το στίχο. Διότι ο ίδιος στίχος έχει τελείως διαφορετική υπόσταση αν τον έχει γράψει ο Άλκης Αλκαίος και αν τον έχει γράψει ένας φαιδρός άνθρωπος. Αυτό που θέλω να πω είναι πως η μουσική και η τέχνη γενικότερα δεν λειτουργεί αυτόνομα και τελείως ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες. Δηλαδή κάθε πράγμα έχει τον τόπο του, το χρόνο του, τη στιγμή του και το πως το παρουσιάζεις. Μπορεί τον ίδιο στίχο να τον ακούσεις σε διαφορετικό τόπο ή χρόνο και να έχεις τελείως διαφορετικές προσλαμβάνουσες. Να το πω με ένα παράδειγμα. Οι τελευταίες λέξεις ενός ανθρώπου πριν εκτελεστεί σαφώς έχουν ένα άλλο βάρος γιατί είναι η στιγμή της αλήθειας του και αμέσως αποκτούν άλλη βαρύτητα.

Φυσικά, όπως και οι πολιτικοί στίχοι του Αλκαίου, γνωρίζοντας ότι βασανίστηκε κατά τη δικτατορία…
Εγώ δεν ξέρω αν οι στίχοι του είναι πολιτικοί. Διότι δεν ξέρω αν είχε σκοπό να γράψει ένα πολιτικό μανιφέστο ή να κάνει μια πολιτική δήλωση ώστε να στηλιτεύσει κάποιες καταστάσεις εκ προοιμίου. Η έμπνευσή του προερχόταν από καθημερινά πράγματα που είτε ζούσε, είτε παρακολουθούσε στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο. Αυτά τον οδηγούσαν να γράψει κάποια πράγματα. Διότι όπως γνωρίζετε η τέχνη στην υψηλότερη μορφή της δεν επιδέχεται παραγγελίες. Είναι κάτι που σου γεννιέται ή δε σου γεννιέται. Και νομίζω ότι στον Αλκαίο ακόμα και ο ερωτικός του στίχος είναι και πολιτικός.

Νομίζω πως ένας άνθρωπος αν είναι πραγματικά προβληματισμένος με την πολιτική και την κοινωνία, δεν μπορεί στο στίχο του να είναι μόνο ερωτικός ή μόνο πολιτικός.
Όχι μόνο στο στίχο του, σε όλη του την καθημερινότητα. Πάντα η στάση του θα περιέχει και την ανησυχία του για την κοινωνία.

Πολλές φορές μπαίνουμε στην διαδικασία να κρίνουμε ξεχωριστά το στίχο ή τη μουσική σε ένα τραγούδι. Θεωρείτε ότι αυτό έχει νόημα ή πρέπει το τραγούδι να μας συγκινεί ως ένα;
Δεν βρίσκω κακό το να αναζητήσει κανείς ένα τραγούδι με φιλολογικό ή μουσικολογικό ενδιαφέρον. Αρκεί να μην το αποστειρώνει. Βέβαια αυτό που μένει πάντα είναι το σύνολο.

Υπάρχει όμως ο κίνδυνος κάποιος κάνοντας κάτι τέτοιο να χάσει την αθωότητα της ακρόασης;
Ναι το έχω δει να συμβαίνει αυτό αρκετά έντονα. Αλλά συμβαίνει και το ανάποδο. Μπορεί ανακαλύπτοντας κάποιες μεμονωμένες λέξεις, ή μουσικά και ενορχηστρωτικά μοτίβα, μπορείς να ανακαλύψεις μια άλλη ομορφιά. Αυτό συμβαίνει έντονα στη συμφωνική μουσική. Και βέβαια υπάρχουν και πολλά τραγούδια τα οποία τα ανακαλύπτεις στην πορεία. Όχι επειδή έκανες κάποια ιδιαίτερη ανάλυση, αλλά επειδή ανακάλυψες πράγματα που παλιότερα δεν τα είχες καταλάβει.

Είτε επειδή δεν είχες βρεθεί ως τότε στην συναισθηματική κατάσταση ώστε να κουμπώσει επάνω το τραγούδι.
Αυτό είναι πραγματικά πολύ σημαντικό. Αν το ακούσεις στη στιγμή που ταιριάζει, το τραγούδι μπορεί να εκτοξευθεί. Για παράδειγμα όταν ο Βαγγέλης Παπαθανασίου με τον Ντέμη Ρούσσο είχαν γράψει το «Rain and Tears» είχαν απλώς γράψει ένα ερωτικό τραγούδι. Όμως έτυχε να πέσει επάνω στα γεγονότα του Μάη του ‘68 και πήρε μια τελείως διαφορετική υπόσταση. Αυτό συμβαίνει με τα περισσότερα είδη τέχνης.

Θα ήθελα να κάνουμε μία αναφορά και στην τηλεοπτική εκπομπή «Στα τραγούδια λέμε ναι!» στην οποία συμμετέχετε.
Το περασμένο Απρίλιο η παραγωγή μου είχε ζητήσει να γίνει μια εκπομπή για εμένα. Εγώ τότε θεώρησα ότι δεν χρειαζόταν να γίνει ένα αφιέρωμα στο άτομό μου. Τους αντιπρότεινα να γίνει ένα αφιέρωμα στο πολιτικό τραγούδι. Στη συνέχεια ένα μια κουβέντα, διότι η παραγωγή ήθελε να ανανεώσει κάποια πράγματα και έτσι ξεκίνησε η συμμετοχή μου στην εκπομπή. Αυτό που πρέπει να πω είναι πως πηγαίνοντας στην εκπομπή έβαλα κάποιες προϋποθέσεις ώστε η εκπομπή να έχει ένα χαρακτήρα και να ξέρω πως μπορώ να βοηθήσω ουσιαστικά.

Έχω την αίσθηση πως στην εκπομπή έχουν αρχίσει να ανταποκρίνονται όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες.
Δεν σας κρύβω ότι στην αρχή δεν υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη άνεση και ποικιλία πραγμάτων. Στηρίχθηκε όμως η εκπομπή από κάποιους ανθρώπους που εκτιμούσαν και εμένα προσωπικά και το εγχείρημα, σε αντίθεση με άλλες καταστάσεις που ρέπουν στην ευκολία και σε τραγούδια του συρμού.

Δεν ξέρω αν είναι τυχαίο που εμφανίστηκε τώρα η εκπομπή, αλλά αισθάνομαι πως καλύπτει ένα κενό που προέκυψε κάπως ξαφνικά. Νομίζω αντιλαμβάνεστε τι εννοώ.
Ναι, καταλαβαίνω τι εννοείτε. Δυστυχώς όλα έχουν να κάνουν με τις τηλεθεάσεις. Και οι ιδιωτικοί σταθμοί έχουν την ανάγκη να οδηγηθούν σε ευκολίες. Η κουβέντα που έκανα με κάποιους υπεύθυνους όταν ανέλαβα την εκπομπή, ήταν πως δεν τους ενδιαφέρει τόσο η τηλεθέαση, όσο το να βγαίνουν καλές εκπομπές. Και αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο ανέλαβα.

Θα ήθελα να αναφερθούμε κλείνοντας και στον δίσκο τον οποίο κυκλοφορήσατε σε λόγια του Δημήτρη Λέντζου.
Με το Δημήτρη ήταν σχεδόν νομοτελειακό ότι θα συνεργαστούμε. Το συζητούσαμε συνέχεια. Κάποια στιγμή μου έφερε τους στίχους που τελικά έγιναν το «Παράξενο Τσίρκο» και εκεί πάνω αρχίσαμε να το στήνουμε. Θέλαμε να είναι μια δουλειά όπως εμείς θεωρούμε πως πρέπει να είναι. Δηλαδή να υπάρχει ένας συνθέτης και ένας στιχουργός, οι οποίοι πρέπει να συνεργάζονται. Διότι πρέπει να σας πω πως έγιναν και κάποιες αλλαγές σε μουσικές, σε στίχους, ακόμα και σε τίτλους τραγουδιών. Αυτά μέσα από κουβέντα και από πολύ καλή συνεργασία.

Να περιμένουμε μία νέα δισκογραφική δουλειά;
Ναι, εμείς αφορμές ζητάμε για να γράφουμε. Υπάρχει στα σκαριά και νέα δουλειά με το Δημήτρη Λέντζο. Και επίσης ένα τραγούδι μου που έχει πάρει ο Γιάννης Κότσιρας με τίτλο «Καρδιά μου» στο οποίο απ’ ότι είδα έχει ετοιμάσει και ένα πολύ ωραίο video clip.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ
Κι εγώ σας ευχαριστώ.

____________________________________________________-

Αφιέρωμα στον Άλκη Αλκαίο στη Σφίγγα
Δημήτρης Κανέλλος - Μανόλης Ανδρουλιδάκης
Τετάρτη 6 Μαρτίου

«Ειν' ο έρωτας το πιο γλυκό μαχαίρι..."

Μουσική σκηνή Σφίγγα
Ακαδημίας και Ζωοδόχου Πηγής
(είσοδος στον πεζόδρομο Κιάφας 13)
Τηλέφωνο κρατήσεων: 2114096149, 6987844845
[email protected]
Ώρα έναρξης: 21.00
Είσοδος σε τραπέζι: 13 ευρώ με μπύρα ή κρασί