Αν και ανήκω στο Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, κάθε Πέμπτη έχω μία εκπομπή στο Τρίτο Πρόγραμμα για το θέατρο και τον κινηματογράφο.
19 Σεπτεμβρίου 2019Του Σιδερή Πρίντεζη
(Δείτε και αυτό ΕΔΩ)
Αυτή την Πέμπτη – σήμερα - το Τρίτο Πρόγραμμα έχει τα γενέθλιά του. Κλείνει τα 65 του χρόνια. Πέρα από τις αυτονόητες ευχές, σκέφτηκα να παρουσιάσω σήμερα στις 5 το απόγευμα από τη συγκεκριμένη εκπομπή, μία σειρά ραδιοφωνικών ηχογραφήσεων που άκουσα το φετινό καλοκαίρι.
Σκέφτηκα ωστόσο να περιορίσω την επιλογή στο διάστημα που διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις - στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’70 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80 – και σε ηχογραφήματα που θα μπορούσα να παρουσιάσω επαρκώς τεκμηριωμένα. Σε αυτό χρωστάω ένα μεγάλο «ευχαριστώ» για τη βοήθειά του στον φίλο δημοσιογράφο Γιώργο Αλλαμανή, στο πλούσιο δημοσιογραφικό του αρχείο και στη διαρκώς αυξανόμενη γνώση του για το χατζιδακικό Τρίτο, λόγω της βαθιάς έρευνας που διεξάγει τα τελευταία χρόνια για τη «Λιλιπούπολη».
Οι συγκεκριμένες ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις – κάποιες εκ των οποίων ενδεχομένως να μην έχουν ξαναμεταδοθεί - έχουν στο μεγαλύτερο μέρος τους σχέση με το ελληνικό τραγούδι: ο Λάκης Παππάς, ο Νίκος Δημητράτος, η Μελίνα Τανάγρη, η Ευγενία Συριώτη σε συνθέσεις Μάνου Χατζιδάκι, Απόστολου Χατζηχρήστου, Διονύση Σαββόπουλου, Jacques Brel αντίστοιχα. Παράλληλα, ο Βαγγέλης Μπουντούνης παίζει στην κιθάρα μουσική του Νίκου Μαμαγκάκη για την κινηματογραφική «Εκδρομή» του Τάκη Κανελλόπουλου και – σημειώστε το ιδιαιτέρως αυτό – η Λένα Πλάτωνος μελοποιεί Νίκο Καββαδία.
Ακόμα, θα ακουστούν ο Γιάννης Ρίτσος να διαβάζει Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, ένα μικρό μέρος από τις πρόβες Βασιλειάδου-Βλαχοπούλου και 2 προεκλογικά τραγούδια από τα επεισόδια με τις εκλογές στη «Λιλιπούπολη», που δυστυχώς δεν έχουν εντοπιστεί... ακόμα θέλω να ελπίζω.
Επειδή όμως αναδρομή στο Τρίτο Πρόγραμμα του Μάνου Χατζιδάκι χωρίς τη φωνή του, θα ήταν ελλιπής, αντί για κάποιο από τα «Σχόλια του Τρίτου», θα μεταδοθεί ολόκληρη σχεδόν (κοντά 17 λεπτά) η εισήγησή του σε μια συζήτηση που διοργάνωσε το Ελεύθερο Ανοικτό Πανεπιστήμιο του Δήμου Αθηναίων στις 25 Ιανουαρίου 1980 με θέμα: «Μια αναθεωρημένη και δραστηριοποιημένη μορφή ραδιοφωνίας: το Τρίτο Πρόγραμμα».
Εκεί, ο Χατζιδάκις μίλησε για το ραδιόφωνο γενικότερα μέσα από τη δική του αντίληψη γι’ αυτό, για το Τρίτο Πρόγραμμα φυσικά και για τα εμπόδια που συνάντησε και εξακολουθούσε να συναντά, εστιάζοντας στην ελευθερία των επιλογών και τις τριβές που αυτή προκαλούσε. Ο μεστός του λόγος και η διορατική του σκέψη, φιλτραρισμένα μέσα από την καλλιτεχνική του ιδιοσυγκρασία αλλά και την κοινή λογική, αναγκάζονται να αναλύσουν το προφανές, καταδεικνύοντας ωστόσο στους διαχρονικούς ακροατές και μελετητές τη σημαντικότητα της παρουσίας του στο Τρίτο, κάνοντας παράλληλα όμως ακόμα πιο έντονη τη σημερινή του φυσική απουσία.
