Ακολουθήστε μας στο Google news

Ο Οδυσσέας Ιωάννου μιλάει στο e-tetRadio.

Συνέντευξη στον Παναγιώτη Χαραλαμπάκη

Αυτές τις μέρες ο Οδυσσέας Ιωάννου βρίσκεται σε πρόβες για την μουσικοθεατρική παράσταση που ετοιμάζουν με το Βασίλη Παπακωνσταντίνου στο θέατρο Διάνα, με τίτλο «Κοινή ησυχία». Με αφορμή την παράσταση, την επιστροφή του στο ραδιόφωνο (ΕΔΩ), αλλά και τα άμεσα δισκογραφικά πλάνα του, κάναμε μία ωραία κι ενδιαφέρουσα συζήτηση...

Πείτε μας λίγο για την «Κοινή ησυχία». Ποιος είναι ο θεματικός άξονας της παράστασης; Θα είναι μουσικοθεατρική, και αν ναι ποιος θα είναι ο άξονας που θα συνδέει τα τραγούδια;
H προηγούμενη παράσταση το «9:05» μιλούσε για την κοινή μας πραγματικότητα που έχει το μισό δίκιο. Η «Κοινή Ησυχία» είναι για το άλλο μισό, το όνειρο, που κι αυτό μια πραγματικότητα είναι, ανεξάρτητα αν θα συμβεί ποτέ. Ένας δεύτερος άξονας της παράστασης είναι το δίκιο και πόση σημασία έχει τελικά. Τα τραγούδια θα είναι περίπου τριάντα, από το προσωπικό ρεπερτόριο του Βασίλη αλλά και από τον θησαυρό της ελληνικής δισκογραφίας και παίζουν οργανικό ρόλο στα όσα λέγονται αλλά και όσα συμβαίνουν επί σκηνής.

Ποιοι θα είναι οι υπόλοιποι συντελεστές;
Η Ελένη Ράντου, στην πρώτη της σκηνοθεσία στο θέατρο, δύο εξαιρετικοί ηθοποιοί, η Σοφία Πανάγου και ο Μιχάλης Τιτόπουλος, και η επί χρόνια μπάντα του Βασίλη που αποτελείται από πέντε σπουδαίους μουσικούς. Το σκηνικό σχεδίασε η βραβευμένη Μαγιού Τρικεριώτη και τους φωτισμούς σχεδίασε ο Αλέκος Αναστασίου και η φωτογραφίες είναι του Γιάννη Μαργετουσάκη.

Η δεύτερη φορά είναι πιο εύκολη ή πιο δύσκολη; Υπάρχει ανεβασμένος πήχης;
Δεν έχω άγχος να επαναληφθεί η επιτυχία του «9:05», γιατί απλά ήταν έξω από κάθε πρόθεση και λογική αυτό που έγινε και μάλλον δεν επαναλαμβάνεται. Είναι σαφώς πιο δύσκολη για εμένα γιατί για πρώτη φορά –εξαιρώ τα τραγούδια- καλούμαι να γράψω κάτι για άλλους. Μέχρι τώρα τα κείμενά μου τα υποστήριζα εγώ στην σκηνή, το να γράφεις για ηθοποιούς έχει σημαντικές δυσκολίες.

Νιώθετε ότι σιγά σιγά θα κρίνεστε ως σεναριογράφος;
Δεν με αφορά ιδιαίτερα η ιδιότητα με την οποία θα κριθώ, είμαι γραφιάς, γράφω σε διάφορους κώδικες, από αρθρογραφία και τραγούδι μέχρι θέατρο και το ζητούμενό μου πάντα είναι το ίδιο.

Στο διάστημα μεταξύ των δύο παραστάσεων επιχειρήσατε κάποια επιπλέον μελέτη επάνω στο κομμάτι σενάριο;
Η μελέτη είναι καθημερινή, τόσο κατά την διάρκεια της συγγραφής όσο και κατά την διάρκεια των προβών που με την βοήθεια την Ελένης Ράντου καταλαβαίνω σιγά σιγά την μεγάλη διαφορά που έχει ένα κείμενο μόνο του από ένα κείμενο για το θέατρο. Θέλει πολλή δουλειά και ιδιαίτερη δεξιότητα στην αφαίρεση για να έχει λόγο ένα κείμενο να δραματοποιηθεί. Πραγματικά δεν ξέρω αν είμαι καλός σε αυτό, το μόνο που ξέρω είναι πως με γοητεύει, είναι υπέροχο παιχνίδι και θέλω κι εγώ να παίξω…

Δισκογραφικά τι να περιμένουμε το προσεχές διάστημα; Έχει γίνει γνωστή η συμμετοχή σας στον δίσκο που ετοιμάζει ο Μίλτος Πασχαλίδης, σε αυτόν του Θέμη Καραμουρατίδη με τη Μελίνα Κανά και σε αυτόν της Παυλίνας Βουλγαράκη, σε μουσική Δήμητρας Γαλάνη.
Είναι αυτά που αναφέρατε συν κάποια σκόρπια τραγούδια για την Άλκηστη Πρωτοψάλτη επίσης για πρώτη φορά, και τον Θοδωρή Μαυρογιώργη. Από κει και πέρα πάντα υπάρχουν συζητήσεις και σκέψεις για το ποια θα είναι τα επόμενα τραγούδια που θα γράψουμε με τον Θέμη Καραμουρατίδη. Τα υπόλοιπα είναι πιο μακροπρόθεσμα.

____________________________________________

Στον δίσκο του Μίλτου Πασχαλίδη με τίτλο Στη χώρα των αθώων θα συμπεριληφθεί και το τραγούδι του Οδυσσέα Ιωάννου, σε μουσική του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, με τίτλο Δεν έχω χρόνο μάτια μου, που ερμήνευσε σε πρώτη εκτέλεση η Σωτηρία Λεονάρδου.

_____________________________________________

Υπάρχει κάτι άλλο που ετοιμάζετε και δεν γνωρίζουμε;
Εκείνο που περιμένω με λαχτάρα αλλά και μεγάλη περιέργεια, είναι το Θερινό Πανεπιστήμιο τον Μάιο στην Κωνσταντινούπολη, όπου μου έκαναν την τιμή να είμαι ομιλητής σε ένα συνέδριο για την γλώσσα στα ΜΜΕ και στον Πολιτισμό. Θα μιλήσω για τη γλώσσα στο ελληνικό τραγούδι σε Έλληνες, Τούρκους, Ευρωπαίους και Καναδούς φοιτητές, στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Είναι πολύ όμορφο να έχεις τη δυνατότητα να μοιράζεσαι με νέους ανθρώπους κουβέντες για τις αγάπες σου.

Έχετε δηλώσει ότι γράφετε πάντα με την προοπτική κάποιας συνεργασίας. Όταν όμως γράφετε ένα στίχο έχετε εξ αρχής μια δομημένη ιδέα στο μυαλό σας (το θέμα, την εξέλιξη των κουπλέ, το ρεφρέν) ή είναι κάτι το οποίο χτίζεται ενώ γράφεται το τραγούδι;
Συνήθως χτίζεται κατά την διάρκεια. Κάποιες φορές έχω στο μυαλό μου την ιστορία, την δομή της, κάποιες άλλες ξεκινάς από μία και μόνο λέξη η οποία για κάποιο λόγο εκείνη την στιγμή σε αναστατώνει, και χτίζεις όλο το τραγούδια γύρω από αυτήν την λέξη.

Είχα ακούσει τον Μάνο Ελευθερίου να λέει πως έγραφε συγκεκριμένα τραγούδια για συγκεκριμένες φωνές. Είχε πει μάλιστα πως γνώριζε ποια γράμματα άρθρωνε καλύτερα ο Γιώργος Νταλάρας. Αυτό δεν ακούγεται και πολύ εύκολο. Είχε τύχει να συμβεί σε εσάς αυτό, είτε συνειδητά είτε όχι;
Δεν είμαι τόσο σχολαστικός αλλά σχεδόν πάντα γνωρίζω την φωνή που θα πει τα τραγούδια – δεν συνηθίζω να γράφω δίχως να υπάρχει μπροστά μου το πλάνο συνεργασίας- και αυτό είναι κάτι που δεν μπορείς να το παραβλέψεις. Σαφώς και θα παίξει ρόλο ακόμη και στην χρήση συγκεκριμένων λέξεων αν το τραγούδι που γράφω θα το πει ο Βασίλης ή ο Μίλτος ή μια γυναικεία λαϊκή φωνή σαν την Μελίνα.

Ακούγεται κάπως αυτό...
Επειδή όντως ίσως ακουστεί ξενερωτικά εγκεφαλικό, έχω πει κι άλλες φορές πως η δική μου δουλειά είναι να είμαι το ενεργό φίλτρο ξένων ζωών. Να παίρνεις κομμάτια από ζωές και να τα επιστρέφεις έμμετρα σε μια άλλη μορφή που να κάνει τα πράγματα πιο υποφερτά. Φυσικά όλα αυτά βάζοντας μέσα πολλά από εσένα, από την αισθητική σου, τον στοχασμό σου, τις δικές σου αναφορές από τα σημεία που τέμνονται οι ζωές μας.

Δεν θα μπορούσα να μην σας ρωτήσω για τον Θάνο Μικρούτσικο. Πως είναι να είστε δίπλα σε έναν άνθρωπο που -θεωρητικά- χρειάζεται στήριξη, αλλά που αυτός δεν δείχνει να την έχει ανάγκη; Δεν ξέρω αν πέφτω έξω, αλλά η όλη του στάση αυτό δείχνει.
Ο Θάνος έζησε με ιδιαίτερο πάθος και τρυφερότητα την ζωή του και έφυγε με απίστευτη γενναιότητα. Ήταν το κέντρο για πολλούς ανθρώπους που νιώθουμε τώρα λίγο χαμένοι μέχρι να βρούμε έναν καινούργιο βηματισμό δίχως εκείνον.
Όλοι οι άνθρωποι χρειαζόμαστε στήριξη, κανένας μας δεν μπορεί να παράγει καθημερινά το οξυγόνο που χρειάζεται. Και περισσότερο από όλους την χρειάζονται εκείνοι που είναι πάντα δίπλα σε όσους τους χρειάζονται.

Να σημειώσω πως τα λόγια με τα οποία τον αποχαιρετήσατε ήταν πολύ συγκινητικά. Παλιότερα νομίζω έχει τύχει να γράψετε κείμενα σε sites και εφημερίδες και για άλλους συναδέλφους-φίλους που έφυγαν απ' τη ζωή. Φαντάζομαι είναι λυτρωτικό να μπορείτε να εκφραστείτε σε τέτοιες στιγμές. Έχει τύχει ποτέ να αισθανθείτε πίεση επειδή πρέπει να γράψετε ένα κείμενο, είτε με συγκεκριμένη θεματολογία είτε όχι;
Όλες οι άλλες φορές ήταν διαφορετικές από του Θάνου. Είναι πολύ διαφορετικό να γράφεις ένα κείμενο για τα «οφειλόμενα» σε ανθρώπους που τους χρωστάς το σπίτι που σε μεγάλωσε- τους μεγάλους δημιουργούς του ελληνικού τραγουδιού- από το να καλείσαι να μιλάς για το αίσθημά σου πως ακρωτηριάστηκε ένα μέλος σου. Ο Θάνος για μένα δεν ήταν απλά ο δημιουργός, αλλά πολλά περισσότερα που πραγματικά δεν αποδίδονται με λέξεις. Ήταν μεγάλη υπέρβαση για μένα η εκφώνηση του επικήδειου, δεν θα το έκανα ποτέ, αλλά κανείς μας δεν μπορούσε να αγνοήσει τις τελευταίες επιθυμίες του. Ο ίδιος είχε αφήσει ένα γράμμα που ανέφερε τους τρεις ανθρώπους που θα ήθελε να μιλήσουν στην κηδεία.

Αρκετοί σας έχουν τοποθετήσει σε μια συγκεκριμένη στιχουργική «παρέα» (Μάνο Ελευθερίου, Άλκη Αλκαίο, Κώστα Τριπολίτη) και μάλιστα είστε ο μόνος που γράφει ακόμα, διότι ο Κώστας Τριπολίτης έχει χρόνια να δώσει δείγματα γραφής.
Είναι πολύ τιμητική αυτή η «ταξινόμηση» αλλά οι ταξινομήσεις περισσότερο βοηθούν κάποιες δημοσιογραφικές ευκολίες διαχείρισης ανθρώπων. Κάτι σαν τη «Σχολή της Θεσσαλονίκης» που μάλλον δεν υπάρχει κάτι τέτοιο αλλά ακούγεται πολύ όμορφα και παραδέχομαι πως έχω κι εγώ χρησιμοποιήσει στο ραδιόφωνο αυτόν τον όρο πολλές φορές.

Εσείς έχετε εντοπίσει νέους ανθρώπους από τους οποίους πιστεύετε πως έχουμε πράγματα να αναμένουμε, όχι απαραιτήτως στο ύφος που περιέγραψα, αλλά ανθρώπους που γράφουν καλό στίχο;
Φυσικά και υπάρχουν παιδιά που γράφουν πολύ καλό στίχο, δεν υπάρχουν γενιές χωρίς ταλέντο, απλά είναι πιο δύσκολο πια να αποκτήσουν το χαρακτήρα τους και να χτίσουν σιγά σιγά το δικό τους σύμπαν σε εποχές που δεν μπορούν να δισκογραφούν με κάποια σταθερότητα και τα τραγούδια πια βγαίνουν ένα-ένα και όχι ως ολοκληρωμένοι κύκλοι.