ΣΤΑ ΑΔΥΤΑ ΤΗΣ BARI-FOCUS

ΣΤΑ ΑΔΥΤΑ ΤΗΣ BARI-FOCUS
Ακολουθήστε μας στο Google news

Τα γραφεία της Focus-Bari βρίσκονται στη Βασιλίσσης Σοφίας, απέναντι από το Χίλτον. Και την περασμένη Τρίτη το μεσημέρι, ακριβώς στις 12 και μισή, περνούσα το κατώφλι της εταιρίας που μετράει τις ακροαματικότητες του ραδιοφώνου, ως άλλη AGB για την τηλεόραση.

11 Απριλίου 2010Τα γραφεία της Focus-Bari βρίσκονται στη Βασιλίσσης Σοφίας, απέναντι από το Χίλτον. Και την περασμένη Τρίτη το μεσημέρι, ακριβώς στις 12 και μισή, περνούσα το κατώφλι της εταιρίας που μετράει τις ακροαματικότητες του ραδιοφώνου, ως άλλη AGB για την τηλεόραση. Το ραντεβού μου ήταν με την πρόεδρο, τη Ξένια Κούρτογλου και σκοπός της επίσκεψής μου να «τσεκάρω» τη διαδικασία μέτρησης ακροαματικότητας από το πρώτο, έως και το τελευταίο της στάδιο. Μήπως και καταφέρω να διαπιστώσω ιδίοις όμμασι την αξιοπιστία της. Όχι πως θα έβγαζα απτά συμπεράσματα, το γνώριζα, αλλά ήθελα να πάρω μία γεύση, να καταλάβω γιατί διαμαρτύρονται διάφοροι αμφισβητώντας το έγκυρο των αποτελεσμάτων. «Υπάρχει η δυνατότητα να παρακολουθήσουν οι εκπρόσωποι των ραδιοφωνικών σταθμών την έρευνα από το ξεκίνημά της μέχρι και το τέλος της, την ώρα που παραδίδονται τα αποτελέσματα» λέει η Ξένια Κούρτογλου. «Η 15 μελής επιτροπή παραλαβής-παράδοσης των αποτελεσμάτων αποτελείται από εκπρόσωπους των Ρ/Σ και των διαφημιστικών εταιριών».
 
Καημό το έχω πάντως να βγει να μιλήσει επώνυμα ένας από τους αμφισβητίες της αξιοπιστίας των μετρήσεων που, κατά καιρούς και σε off the record συζητήσεις, θεωρούν δεδομένο το «μαγείρεμα» των αποτελεσμάτων.. Εντάξει, αν δεν διαθέτεις και στοιχεία πώς να μιλήσεις και τι να πεις; Κατανοητό. Ωστόσο δεν θέτουν ούτε καν ερωτήματα, έστω και ρητορικής φύσεως.
 
Η διαδικασία μέτρησης ακροαματικότητας έχει, περίπου, ως εξής. Οι ερευνητές της Focus πραγματοποιούν τηλεφωνικές συνεντεύξεις με το κοινό καταγράφοντας τα αποτελέσματα. Τα οποία αποτελέσματα στέλνονται κατόπιν, κλειδωμένα, όπως υποστηρίζει η κυρία Κούρτογλου, στην ΑΕΜΑΡ (Αστική Εταιρία Μέτρησης Ακροαματικότητας Ραδιοφώνων) που εκπροσωπεί όλους τους ραδιοφωνικούς σταθμούς Αττικής και την Κρατική Ραδιοφωνία. Οι θέσεις των τηλεφωνητών βρίσκονται στο πρώτο όροφο του κτιρίου. «Συνολικά είναι γύρω στους 60, καθημερινά δουλεύουν 15» εξηγεί η Ξ.Κούρτογλου. «Η επιλογή είναι αυστηρή. Ο καθένας τους έχει κάνει πιο πριν 50 συνεντεύξεις με παρακολούθηση και αφού κριθεί κατάλληλος από τους ελεγκτές αναλαμβάνει δουλειά». Σε διπλανό χώρο βρίσκονται και οι ελεγκτές, ωτακουστές στην ουσία όπως στο φιλμ «Οι Ζωές Των Άλλων», που ελέγχουν ανά πάσα στιγμή το αδιάβλητο της διαδικασίας.
 
«Καθημερινά ερωτάται ένα δείγμα πληθυσμού που περιλαμβάνει 90 γυναίκες και 90 άντρες. Μοιρασμένοι σε ηλικίες, από 13 έως και 70, διασκορπισμένοι σε ολόκληρη την Αττική».
     -Υπάρχει τρόπος να «πειράξεις» τα αποτελέσματα;
«Ούτε εγώ, ούτε κανένας άλλος. Αυτό, ίσως, ορισμένους να τους ενοχλεί. Θα ήθελαν να μπορούσαν να τα μαγείρευαν. Τα δικά τους βέβαια, όχι των άλλων».
 
Από το 1988 ασχολείται η Focus-Bari με τις μετρήσεις ακροαματικότητας των ραδιοσταθμών. Με την ΑΕΜΑΡ συνεργάζεται από το 2005. Αυτές τις μέρες έληγε η σύμβαση που έχει η εταιρία με τους ραδιοσταθμούς: «Μας ζήτησαν και πήραμε παράταση μέχρι και το τέλος της χρονιάς» αποκαλύπτει η Ξένια Κούρτογλου.
 
Ιδού τι άλλα μου είπε στη διάρκεια της μακράς συζήτησής μας...
 
Για τη χρησιμότητα των μετρήσεων: «Από τη μία πρέπει να λειτουργούν ως νόμισμα για να πωλείται σωστά ο ραδιοφωνικός χρόνος (δημιουργώντας στρατηγική πωλήσεων), από την άλλη να αποτελούν εργαλείο δουλειάς για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς, να παρακολουθούν την πορεία τους, το πρόγραμμά τους κ.ο.κ.».
 
Για την αξιοπιστία τους: «Αυτοί είναι νεόκοποι στη ραδιοφωνική αγορά, άνθρωποι χωρίς την παιδεία εκείνων που βρίσκονται σε παλιότερους σταθμούς. Πιστεύουν πως αν δημιουργήσουν φασαρία θα αμφισβητηθούν οι μετρήσεις και έτσι τα ποσοστά τους θα είναι πιο ανεβασμένα. Ως νεόκοπους θεωρώ τους καινούργιους ραδιοσταθμούς. Ο ΔΟΛ με το ΒΗΜΑ FM, ο Flash 96, ο Alpha που έγινε ΘΕΜΑ 98,9. Ισως και ο Real 97,8 λιγάκι. Κι ας είναι εμπορικός διευθυντής του σταθμού ο Βαγγέλης Σπάρταλης, ο πρώτος πρόεδρος της επιτροπής που ελέγχει την αξιοπιστία των μετρήσεων και γνωρίζει την κατάσταση. Οι καινούργιοι σταθμοί δεν θέλουν να πειστούν για την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων».
 
Για τις επιφυλάξεις του Πέτρου Κωστόπουλου στις συνεδριάσεις της ΕΙΙΡΑ (Ένωση Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Ραδιοφώνων Αττικής) για την ακροαματικότητα του Nitro 102,5 αλλά και συνολικά: «Ο Κωστόπουλος, ως πρόεδρος, είναι υποχρεωμένος να προκηρύξει διαγωνισμό αναζητώντας το καλύτερο εργαλείο μετρήσεων. Καλά κάνει. Και είναι ο πρώτος που έκανε θεσμό τις μετρήσεις ακροαματικότητας. Οσο για τον Nitro, όταν κάποιος πιστεύει σε κάτι και το αγαπάει είναι δύσκολο να δει πως αυτό μπορεί να μην είναι τόσο επιτυχημένο όσο παλιότερα».
 
Για τη μεθοδολογία τους: «Οι τεχνικές, παγκοσμίως, είναι τρεις: Με τηλεφωνικές κλήσεις, με ημερολόγια και με τους μετρητές που, όμως, δεν έχει εφαρμοστεί σχεδόν πουθενά. Εδώ επικράτησε η πρώτη. Όλες οι μεθοδολογίες έχουν τα υπέρ και τα κατά τους και το κόστος τους είναι αντίστοιχο. Τα ημερολόγια είναι εβδομαδιαία και τα συμπληρώνει μόνος του ο ακροατής. Εμείς χρησιμοποιήσαμε τη συγκεκριμένη μέθοδο γύρω στα 15 χρόνια, αλλά είδαμε πως δεν είναι τόσο αναλυτική. Γίνονται βέβαια και τώρα δύο φορές το χρόνο ημερολόγια ώστε να υπάρχει και αυτό το δείγμα. Διεθνώς το 55% χρησιμοποιεί ημερολόγια και το υπόλοιπο 45%  τα τηλέφωνα. Τα ημερολόγια απαιτούν πειθαρχία που δεν έχει ο έλληνας».
 
Η σύγκριση με τη μέθοδο της AGB που χρησιμοποιεί μηχανάκια στην τηλεόραση: «Τα μηχανάκια στα νοικοκυριά είναι επίσης μία διεθνώς αποδεκτή μέθοδος με τα όποια, φυσικά, σφάλματά της. Μετράει θεαματικότητες όταν τα μηχανήματα είναι ανοικτά. Τώρα, αν ο κάτοχός του ήταν εκεί ή είχε βγει έξω, δεν το γνωρίζουμε. Κάποιες TV ήταν ανοιχτές ολόκληρα 24ωρα. Άλλοι άφηναν την τηλεόραση ανοιχτή για να ακούει το σκυλί τους. Κι εγώ το ίδιο κάνω για τη γάτα μου. Γίνονται έλεγχοι βέβαια. Δεν είναι λόγοι ωστόσο για να θεωρήσεις μη αξιόπιστη τη συγκεκριμένη μέθοδο της AGB».
 
Για το εύρος της τηλεφωνικής βάσης των ακροατών που καλούνται να απαντήσουν στην έρευνα: «Παίρνουμε μόνο σταθερά τηλέφωνα. Κι έχουμε δημιουργήσει μία μήτρα με τα τηλέφωνα του ΟΤΕ σε ολόκληρη την Αττική. Η μεθοδολογία είναι φτιαγμένη έτσι ώστε να επιλέγει αριθμούς τηλεφώνου, αναλογικά, απ΄ όλες τις περιοχές. Η διαδικασία αυτή επιλογής των τηλεφώνων, 60 χιλιάδων συνολικά, ελέγχεται από τους ραδιοσταθμούς».  
 
Πως είναι το ερωτηματολόγιο: «Ρωτάμε καταρχάς ποια είναι η τελευταία φορά που άκουσε ραδιόφωνο ο ακροατής διαβάζοντάς του ολόκληρη τη λίστα με τους ραδιοφωνικούς σταθμούς ώστε να του υπενθυμίσουμε και κάποιον που, πιθανότατα, έχει ξεχάσει. Να θυμηθεί ακόμα και έναν Ρ/Σ που άκουσε μέσα σε ένα ταξί. Μετά ξεκινάμε μία περιγραφή της χθεσινής του ημέρα. Από τις 7 το πρωί. Ο τηλεφωνητής ρωτάει τον ακροατή τι έκανε όλο το 24ωρο, πως εξελίχθηκε αυτό ώρα προς ώρα και ταυτόχρονα του ζητάει να θυμηθεί τι σταθμό άκουγε. Οι ερευνητές είναι τόσο εκπαιδευμένοι που δεν χάνουν ούτε πεντάλεπτο. Η έρευνα γίνεται κυρίως απόγευμα. Που ο κόσμος είναι στα σπίτια του. Στις 10 κάθε βράδυ τα αποτελέσματα της ημέρας φεύγουν σε ένα κλειδωμένο αρχείο για την ΑΕΜΑΡ». 
 
Που ακούει ο κόσμος συνήθως ραδιόφωνο: «Αναλόγως το κοινό. Οι φοιτητές ακούνε στο σπίτι. Ο περισσότερος κόσμος ακούει ραδιόφωνο στο σπίτι. Σκεφτείτε και τους μεγάλους σε ηλικία. Και στη δουλειά έχει ανέβει η ακρόαση αρκετά. Οι άντρες 35-55 ωστόσο ακούνε μόνο στο αυτοκίνητο. Ιδιαίτερα αυτοί που είναι πιο υψηλής κοινωνικής και οικονομικής τάξης..
 
Τα εβδομαδιαία αστάθμιστα αποτελέσματα που παίρνουν οι σταθμοί: «Δεν έχουν σχέση με τις ακροαματικότητες. Τα δίνουμε στους Ρ/Σς απλώς για να νιώθουμε πως παρακολουθούν την έρευνα από κοντά. Κάποιοι τα ερμηνεύουν ως ακροαματικότητες και δεν είναι σωστό. Υπάρχουν σκαμπανεβάσματα που εξηγούνται από τη στατιστική. Συνηθισμένες διακυμάνσεις. Και όπως επισημαίνει ο επιστημονικός σύμβουλος, κάθε χρόνο, μία-δύο φορές ο σταθμός θα παρουσιάζει αποτελέσματα έξω από τις διακυμάνσεις. Αν δεν ξέρεις να διαβάσεις τα αστάθμιστα κάνεις λάθος».
 
Για την αλματώδη αύξηση του «Hot 104,6 FM»: «Συμβαίνει, δεν είναι σπάνιο. Δεν έχει διαφημίσεις και είναι καινούργιος. Ο Λάμψη παλιά ανέβηκε γρήγορα, ο Ατλαντίς που είχα κάνει μία φλασιά με τους πιτσιρικάδες, ο Imagine στη Θεσσαλονίκη σε δύο μήνες με τους ΑΜΑΝ».
 
Ποιοι παίρνουν τα αποτελέσματα: «Οι διαφημιστές παίρνουν ολόκληρο το software. Το ίδιο και οι ραδιοσταθμοί. Συγκεκριμένα άτομα βέβαια, όχι όλοι».
 
 Για τα χρήματα που πληρώνουν οι σταθμοί στην Focus: «Είναι τα ίδια είτε στη μέτρηση συμμετέχουν 20 σταθμοί, είτε 40. Είναι πεντακόσιες χιλιάδες ευρώ το χρόνο. Όλοι μαζί. Όσοι σταθμοί δεν συμμετέχουν στις μετρήσεις, προφανώς δεν επιθυμούν να πληρώσουν».
 
Για τους δημοσιογράφους που ασχολούνται με τα media: «Θα έπρεπε να έχουν εκπαιδευθεί και να είναι ενημερωμένοι, κεντρικά. Αναγκάστηκα και το έκανα λίγο-λίγο μόνη μου. Όπως συμβαίνει τώρα και με εσένα που σου αναλύω πλήρως το σύστημα. Θα ήθελα να κάνω μία οργανωμένη, ομαδική εκπαίδευση στους συναδέλφους σου».

Για τους ακροατές που καλούνται να συμμετάσχουν στην έρευνα: «Τρεις περιπτώσεις υπάρχουν όταν γίνονται οι κλήσεις. Τα τηλέφωνα μπορεί να απαντήσουν, μπορεί να είναι κλήση χωρίς απάντηση, μπορεί να είναι ανύπαρκτα. Σε όσα απαντήσουν ισχύει το εξής: Ή θα κάνουν τη συνέντευξη την ίδια ώρα (διαρκεί 14 λεπτά), ή, αν δεν μπορούν εκείνη τη στιγμή θα κλείσουμε ραντεβού για άλλη ώρα. Σαφώς μπορεί να υπάρξει και άρνηση. Να μη θέλει ο άλλος να απαντήσει. Το 30% περίπου αρνείται. Αυτοί ξανακαλούνται μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα. δεδομένων Όταν υπάρξει και δεύτερη άρνηση, βγαίνει το τηλέφωνό τους από τη βάση δεδομένων. Τα τηλέφωνα που δεν απαντούν καλούνται έως 14 φορές σε διαφορετικές ώρες και διαφορετικές ημέρες. Αν δεν απαντήσουν ποτέ θεωρούνται επίσης ανύπαρκτα».
 
Αν θυμάται ο κόσμος ακόμα και όταν βρίσκεται έξω, σε μία καφετέρια ή σε ένα κατάστημα που ψωνίζει λόγου χάριν, τι ραδιοφωνικό σταθμό άκουσε εκεί: «Αυτό, όντως, μπορείς να το χάσουμε. Στο γυμναστήριο ή στα ταξί πάντως το θυμάσαι σίγουρα. αλλά δεν είναι τόσο μεγάλο το διάστημα της συγκεκριμένης ακρόασης ώστε να επηρεάσει τα αποτελέσματα».
 
Για τους ανθρώπους των ραδιοσταθμών: «Αντί να χάνουν χρόνο και ενέργεια να δουν αν τα νούμερα των ακροαματικοτήτων είναι σωστά, θα μπορούσαν να αξιοποιούν τον χρόνο αυτόν για να προβάλλουν τους σταθμούς τους αλλά και το μέσον. Αυτό είναι το σημαντικό. Εμείς στη Focus το προσπαθούμε αυτό με διάφορες έρευνες που κάνουμε συστηματικά για το ραδιόφωνο».